Mô hình thông tin công trình BIM (Building Information Modeling) đang định nghĩa lại cách kiến trúc sư, kỹ sư và nhà thầu cộng tác trong kỷ nguyên số. Thay vì bản vẽ 2D truyền thống, BIM tạo ra một mô hình 3D giàu dữ liệu mô tả chính xác đặc tính vật lý & chức năng của công trình.
Để khai thác trọn vẹn sức mạnh đó, người làm dự án cần “đọc vị” hai khái niệm cốt lõi: LOD (Level of Detail) và LOI (Level of Information). Bộ đôi này giúp xác định độ sâu hình học lẫn hàm lượng dữ liệu trong từng giai đoạn, bảo đảm mọi quyết định đều dựa trên thông tin chuẩn xác.
BIM & CDE – NỀN TẢNG CỘNG TÁC SỐ CHO NGÀNH XÂY DỰNG
Số hóa ngành xây dựng
Khái niệm BIM và CDE
- BIM (Building Information Modeling): quy trình xây dựng sử dụng mô hình 3D tích hợp dữ liệu kỹ thuật. Nó cho phép các bên liên quan cùng phối hợp trên một nền tảng số duy nhất, từ thiết kế đến vận hành.
- CDE (Common Data Environment): môi trường dữ liệu dùng chung cho toàn dự án BIM. Tại đây, các bên cập nhật, kiểm soát và chia sẻ thông tin theo thời gian thực. CDE giúp đồng bộ dữ liệu, giảm sai sót và tăng hiệu quả phối hợp.
Lợi ích then chốt:
- Rút ngắn 30–50% thời gian thiết kế nhờ cập nhật và phối hợp thời gian thực.
- Giảm xung đột hiện trường thông qua mô phỏng ảo trước thi công.
- Tối ưu chi phí vòng đời nhờ quản lý tài sản số ngay từ thiết kế.
- Tăng hiệu quả cộng tác đa bộ môn qua nền tảng CDE duy nhất.
- Ra quyết định nhanh, chính xác dựa trên dữ liệu BIM đồng bộ và truy xuất dễ dàng.
LOD – THANG ĐO ĐỘ CHI TIẾT HÌNH HỌC
LOD (Level of Detail) là cấp độ thể hiện mức độ chi tiết hình học của các thành phần trong mô hình BIM. Nó cho biết một đối tượng được thể hiện "đầy đủ đến đâu" về mặt kích thước, hình dạng, vị trí và mối quan hệ với các thành phần khác. LOD thường được phân theo thang từ 100 đến 500, tương ứng với các giai đoạn từ ý tưởng đến hoàn công.
Các mốc LOD chính: The American Institute of Architects chuẩn hoá LOD thành khung 100 → 500, cho biết mô hình đến đâu phải “thật” đến đó – từ khối hộp ý tưởng tới bản as‑built hoàn công.
Minh họa trực quan các mức LOD
- LOD 100 – Đơn giản:
Mô hình ở cấp độ này chỉ thể hiện hình dạng khối tổng thể, kích thước và vị trí mang tính xấp xỉ. Đây là giai đoạn dùng để đánh giá ý tưởng sơ bộ, phục vụ phân tích phương án thiết kế và nghiên cứu khả thi.
- LOD 200 – Phác thảo:
Mô hình bắt đầu thể hiện hình học tương đối chính xác, vị trí tương đối của các thành phần và ước tính khối lượng. Cấp độ này giúp hình dung rõ hơn về bố cục không gian và hỗ trợ ra quyết định thiết kế sơ bộ.
- LOD 300 – Kỹ thuật:
Tại đây, mô hình thể hiện kích thước, hình dáng và vị trí chính xác của các cấu kiện. Dữ liệu đủ chi tiết để lập hồ sơ thiết kế kỹ thuật, triển khai bản vẽ thi công và phối hợp liên bộ môn.
- LOD 400 – Chế tạo/Thi công:
Mô hình bao gồm thông tin chi tiết về vật liệu, sản phẩm thực tế, cấu kiện chế tạo và trình tự thi công. Cấp độ này hỗ trợ sản xuất ngoài công trường (prefabrication) và thi công thực địa chính xác.
- LOD 500 – Như đã xây dựng:
Đây là mô hình hoàn công, phản ánh đúng hiện trạng công trình sau khi thi công hoàn tất. Dữ liệu được xác minh thực tế và phục vụ trực tiếp cho công tác vận hành, bảo trì và quản lý tài sản công trình (Facility Management – FM).
LOI – CHIỀU SÂU DỮ LIỆU PHI HÌNH HỌC
LOI (Level of Information) là cấp độ mô tả lượng thông tin phi hình học đi kèm với đối tượng BIM, bao gồm dữ liệu như tên vật liệu, nhà sản xuất, hiệu suất, giá thành, thông số kỹ thuật, hướng dẫn lắp đặt và thông tin bảo trì. LOI cũng chia thành các mức độ từ 100 đến 500, càng cao thì dữ liệu càng đầy đủ và chính xác.
- LOI 100 – Cơ bản:
Cấp độ này cung cấp các thông tin nhận dạng ban đầu của phần tử trong mô hình như tên đối tượng, loại vật liệu, nhóm cấu kiện… Đây là dữ liệu nền để phân biệt và phân loại các thành phần trong mô hình BIM.
- LOI 200 – Mô tả:
Bổ sung thông tin mô tả chi tiết hơn như nhà sản xuất, mã sản phẩm, thông số kỹ thuật cơ bản, thời gian bảo hành… Những dữ liệu này hỗ trợ quá trình lựa chọn thiết bị, cấu kiện trong giai đoạn thiết kế và mua sắm.
- LOI 300 – Kỹ thuật:
Tại cấp độ này, mô hình được gắn thông tin kỹ thuật chính xác hơn như hiệu suất vận hành, tiêu chuẩn kỹ thuật, điều kiện lắp đặt và yêu cầu kiểm tra. Đây là cơ sở dữ liệu quan trọng trong giai đoạn thi công và nghiệm thu.
- LOI 400 – Định lượng:
Bao gồm thông tin về số lượng, kích thước cụ thể, giá thành, đơn vị đo lường và các dữ liệu phục vụ cho tính toán khối lượng, dự toán chi phí và lập kế hoạch thi công (4D/5D BIM).
- LOI 500 – Xác thực:
Chứa dữ liệu thực tế sau thi công, đã được kiểm chứng qua kiểm định, nghiệm thu và đưa vào vận hành. Bao gồm lịch sử sử dụng, tình trạng bảo trì, thông số từ hệ thống quản lý vận hành (FM), giúp quản lý tài sản chính xác và hiệu quả.
KẾT LUẬN
Trong hành trình chuyển đổi số ngành xây dựng, việc chuẩn hóa thông tin bằng BIM và vận hành hệ thống dữ liệu qua CDE không còn là lựa chọn – mà là điều kiện tiên quyết để nâng cao hiệu quả toàn bộ vòng đời công trình. Khi các cấp độ LOD và LOI được áp dụng đúng chuẩn, doanh nghiệp không chỉ kiểm soát tốt thiết kế và thi công, mà còn tạo nền tảng vững chắc cho vận hành và quản lý tài sản số.
Nếu bạn đang gặp khó khăn trong quá trình triển khai BIM, tối ưu quy trình làm việc trên nền tảng CDE hãy để BIMCAD Vietnam đồng hành cùng bạn. Chúng tôi sẵn sàng hỗ trợ tư vấn hoàn toàn miễn phí, giúp bạn tháo gỡ vướng mắc và định hình chiến lược chuyển đổi số phù hợp, hiệu quả và thực tế nhất cho doanh nghiệp xây dựng.
