BIM (Building Information Modeling) không chỉ là công cụ hỗ trợ thiết kế mà còn đóng vai trò quan trọng trong quản lý khối lượng và chi phí từ giai đoạn đấu thầu đến thi công. Với nền tảng được thiết lập ngay từ giai đoạn thiết kế, BIM giúp chủ đầu tư kiểm soát chặt chẽ và hiệu quả các khía cạnh quan trọng của dự án xây dựng.
Tìm hiểu thêm: Lộ trình BIM và ứng dụng BIM trong xây dựng
Theo Quyết định số 258/QĐ-TTg ngày 17/3/2023, đối với các dự án xây dựng bắt buộc áp dụng BIM, chủ đầu tư phải cung cấp tệp tin BIM trong hồ sơ thiết kế và hoàn thành công trình khi thẩm định Báo cáo nghiên cứu khả thi, thiết kế xây dựng triển khai sau thiết kế cơ sở, xin cấp phép xây dựng và nghiệm thu công trình.
Đối với các dự án xây dựng mới sử dụng vốn khác tệp tin BIM sẽ được cung cấp cho:
Việc áp dụng BIM được chủ đầu tư quyết định về nội dung và mức độ chi tiết, áp dụng từ giai đoạn lập Báo cáo nghiên cứu khả thi thiết kế kỹ thuật, thiết kế bản vẽ thi công, triển khai thi công và hoàn công. Từ đó mới xuất khối lượng từ mô hình BIM và lập dự toán chi phí cho công tác đấu thầu xây lắp.
Chủ đầu tư cần lập yêu cầu thông tin trao đổi (EIR) để xác định mục tiêu và nội dung áp dụng BIM, yêu cầu về phạm vi công việc, sản phẩm giao nộp, và dự toán chi phí. Điều này giúp nhà thầu lập Pre-BEP và đấu thầu với tỷ lệ giảm giá tốt nhất cho chủ đầu tư.
Việc áp dụng BIM trong giai đoạn đấu thầu là bước đầu thiết lập nền tảng tổ chức BIM cho giai đoạn thi công. Chủ đầu tư cần chọn đơn vị tư vấn BIM có năng lực để dựng mô hình BIM phù hợp, giúp quản lý khối lượng và hỗ trợ công tác đấu thầu.
Khi áp dụng BIM, việc quản lý khối lượng bắt đầu từ giai đoạn thiết kế, nhưng 3D BIM không thể xuất tất cả các khối lượng như mong muốn. Độ chính xác phụ thuộc vào mức độ chi tiết của mô hình (LOD) và cách dựng hình của mỗi đơn vị.
Áp dụng BIM trong quản lý khối lượng và chi phí từ giai đoạn đấu thầu đến thi công mang lại nhiều lợi ích, từ việc giảm thiểu rủi ro, tăng cường độ chính xác trong thiết kế và thi công, đến việc hỗ trợ quyết định giá và giải pháp thi công hiệu quả hơn. Tuy nhiên, để tối ưu hóa việc sử dụng BIM, cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng về đội ngũ nhân sự, công nghệ và quy trình quản lý phù hợp.
Mặc dù BIM có khả năng quản lý khối lượng từ giai đoạn thiết kế, nhưng khối lượng được xuất từ mô hình 3D không lúc nào cũng chính xác và phụ thuộc vào mức độ chi tiết của mô hình (LOD) và thông số đưa vào. Điều này dẫn đến sự khác biệt về độ chính xác của khối lượng xuất ra.
Ngoài ra, phương pháp truyền thống bóc tách khối lượng không phù hợp với phần mềm BIM hiện đại do sự đa dạng của các phần mềm BIM trên thị trường, mỗi phần mềm phục vụ mục đích chính của từng đơn vị khác nhau.
Ví dụ: Các đơn vị dự toán thường sử dụng phần mềm Cubicost, trong khi nhà thầu thường dùng Revit, Tekla, ArchiCAD để dựng hình nhanh và phối hợp công trình. Tuy nhiên, thực tế cho thấy việc tính toán khối lượng từ BIM thường chỉ được sử dụng để đối chiếu nhanh các hạng mục công tác chính, chẳng hạn như m3, m2, để kiểm soát tổng thể hoặc để đặt mua hàng.
Về mặt kỹ thuật, các công việc như đào đất, vận chuyển đất, dầm đất, và các công tác hỗ trợ thi công thường không được tính toán từ mô hình 3D. Đối với các vật liệu như bê tông và thép, BIM có thể tính toán khối lượng chính xác, tuy nhiên, việc đặt hàng phải trừ các giao cắt và mô hình rebar phải được xây dựng chi tiết để tính toán khối lượng đúng đắn.
Mặc dù có nỗ lực để sử dụng BIM để báo cáo khối lượng, thực tế vẫn yêu cầu các chuyên gia về khối lượng (team QS) sử dụng các phương pháp truyền thống và các công cụ như Cad và Excel để tính toán một cách nhanh chóng và hiệu quả hơn so với việc làm quen với phần mềm BIM mới.
Việc áp dụng BIM 3D để quản lý chi phí và tiến độ trong xây dựng vẫn gặp khó khăn, nếu năng lực quản lý dự án không được nâng cao đáp ứng đầy đủ. Công cụ BIM 3D hỗ trợ nhưng không thay đổi quy trình thực hiện của nhà thầu một cách tức thời.
Ngoài ra, các dự án hạ tầng có ưu thế khi áp dụng BIM do tính toán khối lượng không yêu cầu nhiều chi tiết như trong các dự án nhà ở. Đặc biệt là đối với các công trình giao thông thường có độ chính xác cao hơn thì các phần mềm như Civil 3D hỗ trợ tính toán rất tốt cho các công trình này.
Tuy nhiên, việc đánh giá chất lượng mô hình BIM vẫn còn là một thách thức, với yêu cầu LOD cao (lên đến LOD400) thường gặp phải vấn đề về sự phù hợp và thời gian dành cho việc chỉnh sửa mô hình từ LOD200 hoặc LOD300 lên.
Các chuyên gia nhận thấy rằng việc áp dụng BIM mang lại nhiều lợi ích nhưng cần có quy trình chuẩn xác và đánh giá chất lượng mô hình để đảm bảo sự hiệu quả. Việc chuyển đổi từ các hệ thống dự toán truyền thống của Việt Nam sang BIM take off cũng đòi hỏi thời gian và sự chuẩn bị kỹ lưỡng.
Tìm hiểu thêm: Xu hướng tương lai của kết cấu thép
Trong bối cảnh này, việc thúc đẩy sử dụng BIM từ khuyến khích đến bắt buộc sẽ giúp các doanh nghiệp dần thích ứng và chuẩn bị tốt hơn cho sự thay đổi này. Công tác bóc tách khối lượng từ mô hình 3D mang lại độ chính xác cao hơn so với phương pháp 2D, đặc biệt là đối với các đầu mục quan trọng như bê tông móng, dầm, sàn, tường và ốp lát, có thể tính toán hiệu quả từ mô hình 3D.
Do đó, việc áp dụng BIM cần được thực hiện một cách chuyên nghiệp, với sự nâng cao kiến thức và sẵn sàng cho các thay đổi trong quy trình làm việc của từng đơn vị.
Bạn đang gặp khó khăn trong việc triển khai BIM, REVIT, CDE, hay bất kỳ khía cạnh công nghệ và kỹ thuật liên quan đến BIM cho dự án của mình?
Đừng lo lắng, BIMCAD Vietnam luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn!
( Nguồn: Tạp chí điện tử của Bộ Xây Dựng )
